تحولات نگارگری عصر شاه تهماسب ( با تاکید بر رویگردانی وی از هنر نگارگری)

حکومت طولانی مدت شاه تهماسب (930-984ه.) دومین پادشاه صفوی، نقش بسزایی در ثبات سیاسی، اقتصادی و اجتماعی ایران در سال های میانی قرن دهم داشت. همسو با رویکرد های مذهبی، سیاسی و اقتصادی شاه صفوی، هنر این دوره نیز دچار فراز و نشیب های متعددی گردید. از جمله این رویکرد ها نوع برخورد شاه تهماسب با هنر نگارگری، در پی تعلقات خاص مذهبی وی بود. توبه شاه تهماسب از جمیع مناهی و رویگردانی وی از هنر نگارگری، موضوعی است که در این پژوهش با فرض قرار دادن : 1- عدم توجه شاه تهماسب به هنر نگارگری، تأثیرات مثبتی در فراگیر شدن این هنر داشت. 2- فضا و موضوع نگاره های زمان سلطنت شاه تهماسب، بعد از رویگردانی او، متفاوت از گذشته توسط نگارگران دنبال شد. بدان پرداخته شده است. این تحقیق با حفظ سیر تاریخی و ترتیب و توالی رویدادها برحسب زمان، مطالعه تأثیر عوامل سیاسی، مذهبی، اقتصادی، فرهنگی و ابعاد شخصیت شاه تهماسب به عنوان حامی اصلی هنر در این دوره، بررسی زندگی و فعالیت هنرمندان و زمان و دلایل کوچ آنها، به شیوه توصیفی و تحلیل محتوا به انجام رسید. مطالعات این پژوهش نشان داد که رویگردانی شاه تهماسب از هنر نگارگری نه به معنای طرد این هنر بلکه به صورت تغییر رویکرد در نگارگری بوده است. این تحولات باعث فراگیر شدن هنر نگارگری و تغییر در فضا و موضوع نگاره ها با محوریت مضامین مذهبی گردید. واژگان کلیدی: شاه تهماسب، رویگردانی، بهزاد، سلطان محمد، آقامیرک، مالک دیلمی